نیکولا تسلا مخترع قرن بیستم، نابغه یا دیوانه؟
زندگی نامه نیکولا تسلا
در دهم ژوئیه سال ۱۸۵۶ میلادی در روستای به نام سمیلجان، امپراتوری اتریش (کرواسی کنونی) متولد، و در تاریخ ۷ ژانویه ۱۹۴۳ میلادی درگذشت. پدر او یک کشیش ارتدوکس، به نام میلوتین تسلا بود. مادرش، دوکا تسلا که پدر وی نیز یک کشیش ارتدکس بود، در ساخت لوازم خانگی، تجهیزات مکانیکی و به خاطر سپردن اشعار حماسی صربستانی استعداد داشت.
او در نیمه های شب و در زمان طوفان و رعد و برق متولد شد. مادر او فکر می کرد این یک علامت بد است و او فرزند شومی خواهد بود اما بعد مادر تسلا گفت: «او فرزند نور خواهد بود.»
نیکولا تسلا هرگز از تحصیلات رسمی برخوردار نشد. او دلیل حافظه قوی و توانایی های خلاقانه و بی نظیر خود را مدیون صفات ژنتیکی و تأثیرات رفتاری مادرش می دانست.
تسلا می توانست تمام کتاب ها و تصاویر را با ریز جزئیات به خاطر بسپارد که به نظر برخی این توانایی، حاصل کابوس های وحشتناک او در دوران کودکی باشد. او تصورات بصری از اختراعات بسیار زیادی در مغز خود داشت که هرگز فرصت این را پیدا نکرد که بسیاری از آنها را بر روی کاغذ بیاورد. همچنین از دیگر مهارت های عجیب او، توانایی تجسم سه بعدی اجسام بود که باعث می شد قبل از اختراع یک وسیله، تمام جوانب آن را در ذهن خود دیده و برسی کند.
عموماً او را به جهت سهمش در طراحی سیستم نوین برق رسانی براساس جریان متناوب (AC) و همینطور سیم پیچ تسلا می شناسند. جریان متناوب که نیکولا تسلا اختراع کرد برای اولین بار در صندلی الکتریکی به منظور اعدام قرار گرفت که او از این موضوع بسیار ناراحت بود. وی همچنین طراح تولید برق در آبشار نیاگارا نیز بود. به پاس خدمات وی یکای SI میدان مغناطیسی را با تسلا نشان داده می شود.
تسلا قبل از اینکه به آمریکا مهاجرت کند، تجاربی در زمینهٔ مکالمه از راه دور و مهندسی برق تجاربی بدست آورده بود. سپس در سال ۱۸۸۴ میلادی، جهت اینکه نزد توماس ادیسون مشغول به کار شود به ایالات متحدهٔ آمریکا مهاجرت و در شهر نیویورک ساکن شد. و بعد از گذراند مدتی کوتاهی توانست با کمک حامیان مالی فعالیت مستقل خود را آغاز و با احداث چند آزمایشگاه و کارخانه، اقدام به تولید طیفی گسترده از محصولات الکتریکی کند.
موتور القایی و ترانسفورماتور جریان متناوب از دیگر اختراعات تسلا بود که حق امتیاز آنها را جورج وستینگهاوس، که برای مدت کوتاهی تسلا را به عنوان مشاور خود استخدام کرده بود، خریداری شد.
او دچار بیماری اختلال وسواسی بود، و به کبوترهای پارک مرکزی نیویورک علاقه زیادی داشت. هیچ وقت ازدواج نکرد، دوست بسیار نزدیک او مارک توین بود. او همچنین به گیاهخواری علاقه داشت.
نیکولا تسلا با اینکه ثروت زیادی بدست آورد اما همه آن را جهت پژوهش علمی خرج کرد، و سرانجام در فقر و بدهکاری در یک اتاق در یک هتل واقع در شهر نیویورک درگذشت. تسلا بر این باور بود که می شود الکتریسیته را به صورت بیسیم منتقل کرد و در این راه بسیار تلاش کرد، اما موفق نشد.
جنگ جریان های نیکولا تسلا و توماس ادیسون
فعالیتهای تسلا در سال‌های ابتدایی توسعه توان الکتریکی، او را به اختلافات شرکتی بر سر اتخاذ جریان متناوب یا جریان مستقیم به عنوان استاندارد انتقال توان الکتریکی وارد کرد. سرانجام در این اختلافات که از آن با عنوان جنگ جریان ها یاد می شود، ایده جریان متناوب تسلا، توانست مغلوب نظریهٔ جریان مستقیم ادیسون شود. که یکی از بارزترین دلایل آن هم همین ترانسفورماتورها یا مبدل های ولتاژ بودند. برگ برنده جریان متناوب تسلا، امکان تبدیل ولتاژهای مختلف به یکدیگر بود.
از دیگر اختراعات شناخته شده تسلا می توان به اختراع رادیو اشاره کرد. او حداقل در سه کشور، کرواسی، صربستان و ایالات متحده آمریکا به عنوان قهرمانی ملی مورد احترام و قدردانی قرار گرفت.
نیکولا تسلا و آلبرت انیشتین
تسلا همواره از منتقدین سرسخت فیزیک دان بزرگ، آلبرت انیشتین بود. او در جایی گفته بود: «نظریه های انیشتین، چیزی جز بزرگ نمایی های ریاضی که باعث تحیر، خیره شدن و کور شدن مردم می شود، نیست.»
انیشتین هرگز پاسخی به نظرات و انتقادات کوبنده تسلا نداد. و برعکس او را یک دانشمند واقعی میدانست احترام زیادی برای او قائل بود. زمانی که از انیشتین پرسیدند: «باهوش ترین فرد زنده روی زمین بودن چه حسی دارد؟» پاسخ داد: «من نخواهم دانست، باید از (خودش) نیکولا تسلا بپرسید.»
در آن زمان اختراعات و نظریه های علی تسلا توسط دانشمندان معروف دیگر دزدیده می شد، او در این باره می گفت: برایم اهمیتی ندارد که آنها ایده‌های مرا بدزدند… برای من مهم این است که آنها خودشان هیچ ایده ای ندارند. بگذارید تا آینده حقایق را آشکار کند و هر کس را بر اساس کارها و دستاوردهایش ارزیابی کند. زمان حال متعلق به آنهاست، اما آینده، که برایش واقعا تلاش کرده‌ام، از آن من خواهد بود.»
دنیای مدرن امروز با اختراعات و تحقیقات تسلا
آزمایشات نیکولا تسلا، باعث تحولات زیادی در زندگی امروزه ما شده است. روشنایی فلورسنت، دستگاه‌های اشعه X، رادیو، تلویزیون، تلفن‌های همراه و … همگی حاصل از دستاوردهای این دانشمند خلاق است.
در سال ۱۹۱۷ در حین دادن مدال Edison به تسلا، گوینده مراسم در مورد او اینگونه گفت:
«شایسته است به این موضوع اشاره کنیم که صنعت جهان به واسطه دستاوردهای آقای تسلا و استفاده از آنها وابسته است. چرخ های صنعت، ماشین‌های الکتریکی و قطارها، بدون این دستاوردها، از حرکت باز می ماند؛ شهرهای ما در تاریکی فرو می رفت و کارخانه ها به درد نخور و مرده می شدند. بله، تا اینجای کار، نبوغ ایشان بوده که باعث پیشرفت و پیچیدگی های صنعت شده است.»
اختراعات نیکولا تسلا
او در طول عمر خود چیزی بیشتر از ۱۰۰ اختراع به ثبت رساند، او یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌های قرن بیستم بود اما نامش همیشه زیر سایه «ادیسون» آورده می شد. او نه تنها تحولات شگرفی در تحقیقات دانشمندان پیش از خود کرد بلکه با پیشی گرفتن از دیگر دانشمندانی که در دوره خودش زندگی میکردند گامی بسیار بلند بسوی پیشرفت علم برداشت. همانطور که پیشتر گفته شد او در سال ۱۸۸۴ میلادی جهت تحقق بخشیدن آرزوهایی که در سر داشت به دیدار ادیسون در آمریکا رفت، ابتدا زیر نظر او مسئول اصلاح طرح جریان مستقیم برق او شد. و بعد از گذراندن از مدتی کوتاه، طرح جریان متناوب برق را با مطرح کرد، اما با مخالفت شدید ادیسون مواجه شد. سپس به دلیل فعالیتهای علمی اش مورد حمایت برخی از سرمایه داران قرار گرفت و توانست به صورت مستقل فعالیت های خود را آغاز کند. سپس با گذشت مدتی، طرح او توانست طرح جریان مستقیم برق «ادیسون» را شکست داد. تا پیش از قرن بیستم. موفقیت طرح تسلا توانست رویای کودکیش که گرفتن برق از آبشار نیاگارا بود را تحقق بخشیده و همچنین نقطه عطفی در جهان شود.
در ۱۶ نوامبر ۱۸۹۶ میلادی اولین لامپ ها ابتدا در یکی از ایالت‌های نیویورک و بعد از مدت کوتاهی، در تمام نیویورک روشن. که این فقط بخشی از نوآوری هایی بود که باعث به شهرت رسیدن او شد. او در طول عمر خود توانست چیزی بیشتر از ۱۱۱ اختراع در آمریکا و ۱۰۰ اختراع در جهان به ثبت برساند.
برخی درباره رابطه تسلا با فرازمینی‌ها، اسنادی منتشر کرده اند. البته این ادعاها بیشتر شبیه قصه است اما همین اسناد باعث شد تا برخی از اختراع های بلندپروازانه او را با هم مرور کرده، تا ذهن مرموز او بیشتر آشنا شویم.
در زیر برخی از این ایده ها و اختراعات را شرح می دهیم:
انرژی رایگان با مهار کردن امواج کیهانی
مهار انرژی آزاد: انرژی آزاد می تواند بصورت اتمی، انرژی تابشی یا استاتیکی وجود داشته باشد، و گرفتن انرژی آن چیزی شبیه به گرفتن انرژی بسیار کم از منبع بیکران انرژی است. بسیاری از دانشمندان انرژی آزاد رل در دسته شبه علم قرار می دهند، با این دلیل که غیرعملی و غیرقابل توسعه در ابعاد بزرگ است.
نظریه تسلا عنوان می کرد که اگر ماشین مناسبی جهت مهار این انرژی بسازد، می تواند مشکلات انرژی در دنیای کنونی را برطرف کند. و بر این باور بود که اجزا بسیار کوچک با شارژ الکتریکی کم، روزانه و با سرعت بالاتر از سرعت نور، مانند باران در حال بارش بر روی زمین هستند. او تصور می کرد ماشینی ساخته است که توانایی گرفتن این اجزا را دارد و می تواند آنها را تبدیل به انرژی قابل استفاده کند. او حتی پتنتی برای این دستگاه به نام خود ثبت کرده بود. او ادعا می کرد که این ماشین این توانایی را دارد که یون‌ها را مستقیما به انرژی قابل استفاده تبدیل کند، اما این ادعا تا کنون عملی است.
الکترودینامیک القائی (تسلا کویل)
تسلا به پدر جریان متناوب یا AC مشهور است، او همواره رویای دنیایی که می تواند بدون نیاز به سیم انرژی را انتقال دهد را در سر می پروراند. و جهت عملی کردن این رویا، پیشنهاد ساخت سیستم بی سیم جهانی را داد، این سیستم به این صورت بود که بتواند برج تسلا انرژی و الکتریسیته را بدون نیاز به سیم به کل دنیا ارسال می کرد. او جهت اثبات عملی بودن این ایده دستگاه کویل تسلا، را ساخت که قادر بود با فاصله ای چند سانتیمتری لامپ کوچکی را روشن کند.
آتش سرد نیکولا تسلا
آتش سرد جریان الکتریسیته ای بود که با ولتاژ ۲/۵ میلیون ولت دائما در حال تناوب بود، و می توانست انرژی خود را به بدن انسانی که بر روی صفحه فلزی ایستاده است، انتقال دهد. تصور کنید فردی در بین آتشی ناشی از میلیون‌‌ها ولت الکتریسیته محاصره شده و رعدهای الکتریسیته او را در بر گرفته باشند. این روش با توجه به رسانا بودن بدن انسان به نظر میرسد قابلیت عملی شدن را داشته باشد و می تواند بسیار بهتر از آب و صابون بدن را تمیز و عاری از میکروب کند.
اشعه مرگبار تسلا
تسلا به این دلیل که شدیداً مخالف جنگ و خشونت بود، تلاش های بسیاری جهت جلوگیری از ساخت اشعه ی مرگبار و جلوگیری از وقوع آن به خرج داد. اشعه ی مرگبار به عنوان شتاب دهنده برای ذرات عمل می کرد و قادر بود دسته ای از ذرات با انرژی بالا را تا فاصله ای حدود ۴۰۰ کیلومتر پرتاب کند. تسلا مدعی شده بود که این دستگاه قادر است موتورها را ذوب کند یا هرگونه هواپیمایی را نابود کند. او مدعی بود که می تواند با این اختراع قدرتمند که با هزینه دو میلیون دلار قابل پیاده سازی بود، پدافند هوایی نامحدودی را ایجاد کند.
اسلحه اشعه ایکس تسلا
اشعه ایکس که توسط دانشمندی به نام ویلیام رونتگن کشف شد، توانست نیکولا تسلا و همچنین بسیاری از افراد دیگر را مجذوب خود کند. تسلا با استفاده از طرح های اولیه رونتگن، شروع کرد به گسترش دادن آزمایش های خود با اشعه ایکس. او مردم را به آزمایشگاه خود دعوت می کرد تا از نزدیک شاهد آزمایشات وی باشند.
در آن زمان آقای مارک تواین که یکی از شاهدین آزمایشات او بود رابطه بسیار نزدیکی داشت. تواین و تسلا معمولاً در حال بازی کردن با اسلحه اشعه ایکس بودند که تسلا در آن زمان اختراع کرده بود. گفته می شود که این دو دانشمند، توسط اسلحه اشعه ایکس به یک نوار فیلم که از دیوار آویزان کرده بودند شلیک می کردند. این اسلحهقادر به شلیک مقادیر عظیم پرتوی ایکس از مسافت ۱۲ متری بود.
این اختراع که برای تواین و تسلا فوق العاده سرگرم کننده بود سرانجان با شکست روبرو شده و تا به امروز هرگز عملی نشد. نقشه‌های اشعه ایکس تسلا و تواین امروز هم در دسترس هستند.
تسلاسکوپ
این وسیله عجیب ساخته شده بود تا با موجودات بیگانه ارتباط برقرار کند. تسلا مدعی شده بود که توانسته در موارد مختلف با موجوداتی غیرعادی ارتباط برقرار کند، اگرچه این ادعای او هرگز به اثبات نرسید. او ادعا می کرد زمانی که در آزمایشگاه خود در کلرادو در حال کار کرده بوده، صداهای عجیبی شنده که مانند آن را هرگز بر روی زمین نشنیده بود. او این صداهای کلیک مانند را زمانی که بر روی مخابره کننده مغناطیسی خود کار می کرده شنیده بود. این صداهای کلیک مانند بصورت واضح و در دسته های یک تا چهار عددی منتقل شده بودند، که شباهت بسیار زیادی به کدهای مورس داشتند.
کنترل آب و هوا
نیکولا تسلا تصور می کرد که توانسته راه حلی برای این مشکلات آب و هوایی پیدا کند. او بر این باور بود که قادر به کنترل دمای کره زمین، توسط وسیله ای که مانند ترموستات عمل می کند است. او اینگونه عنوان می کرد که می توان با ارسال امواج رادیویی، میدان مغناطیسی زمین را تحت تاثیر قرار داده و امواج رادیویی پایایی ایجاد کرده. سپس از این طریق و با استفاده از این امواج، جریان باد ها را تحت تاثی، و با تغییر مسیر آنها آب و هوای زمین را کنترل کرد.
متناوب کردن جریان
در آن زمان ژنراتور جریان مستقیم دارای مشکلات زیادی بود و ادیسون به تسلا اینگونه وعده داده بود که اگر بتواند این مشکلات را برطرف کند، به او ۵۰ هزار دلار پرداخت می کند. تسلا به این خواسته ادیسون عمل کرد، و همچنین توانست پتنت‌‌های بسیاری جهت رفع مشکلات ژنراتور ادیسون به ثبت رساند، اما ادیسون هرگز به وعده خود عمل نکرده و هیچ مبلغی به تسلا پرداخت نکرد.
بعد ازاین اتفاق بود که تسلا شرکت ادیسون را ترک کرد و شروع به تاسیس شرکت خود تاسیس کرد. بعد از تاسیس شرکت خود جریان متناوب را اختراع و باعث بوجود آمدن جنگ جریان‌ها شد، مزایای واضح و فراوانی در استفاده از جریان متناوب وجود داشت، که از جمله این مزایا توانایی تغییر ولتاژ و ارسال جریان به مسافت‌های طولانی بود که باعث صرفه جویی فراوانی در زمینه انرژی و هزینه های آن، برای مصرف کننده می شد.
اوسیلاتور یا نوسان ساز
تسلا ادعا می کرد که می تواند با استفاده از دستگاه کوچکی، یک ساختمان بزرگ را با خاک یکسان کند. او در حالی که داشت این دستگاه را برای یک خبرنگار شرح میداد، ناگهان با بالا بردن فرکانس دستگاه، تمامی اشیای آزمایشگاه در هوا معلق شدند، به قدری این اتفاق شدید بود که مجبور شدند با آتش نشانی و اداره پلیس تماس بگیرند و در نهایت پیش از اینکه ساختمان فرو بریزد، تسلا آن دستگاه را با یک چکش نابود کرد.
روشن کردن کره‌‌ی زمین
تسلا تصمیم داشت جریان بزرگی از انرژی همچون اسلحه امواج فرابنفش، به قسمت بالایی اتمسفر کره زمین شلیک کرده، و با تحریک گازهای کم فشار موجود در آن ناحیه، کره زمین به صورت کامل روشن کند.
تسلا هزاران نوع دیگر از این ایده ها و طرح ها را در زمان خود مطرح کرد، اینها تنها بخشی از هزاران اختراع، ایده و و نظریه های نیکولا تسلا بود که باعث می شد برخی او را دانشمند دیوانه بنامند. اگرچه بسیاری از آنها غیرعملی و یا بسیار خطرناک بودند. اما به هر حال چه او را نابغه بخوانید، یا یک دیوانه تمام عیار، هرگز نمی شود منکر ذهن خلاق و تخیل بی نظیر شد.
جایزه مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک نیکولا تسلا (IEEE Nikola Tesla Award) که به افتخار این مخترع خلاق نامگذاری شده هرساله به فرد یا افرادی که کار مهمی در زمینه الکتریسیته انجام میدهند، اهدا می شود.
تسلا (T) واحد چگالی شار مغناطیسی، یک دهانه برخوردی تسلا در ماه، سیارک تسلا ۲۲۴۴ و همچنین موزه نیکولا تسلا نیز به افتخار این مهندس مشهور نامگذاری شده اند.
